W zarządzeniu spółką następuje czasem taki moment, że przekazuje się jej prowadzenie innym – może bardziej doświadczonym, może posiadającym lepsze kompetencje, a czasem po prostu osobom, które mają być następcami w zarządzaniu naszym biznesem i prowadzić go za nas. Niestety zdarza się również, że osoba, która zostanie członkiem zarządu (czasem jedynym), przestanie wykonywać powierzone jej funkcje. Brak prawidłowo funkcjonującego zarządu paraliżuje spółkę, co skutkuje brakiem zysków, utratą wypracowanego wizerunku czy brakiem rozwoju spółki.
Czy powołanie nieodpowiedniej osoby w skład zarządu spółki prowadzi do uniemożliwienia jej naprawienia? Czy taką spółkę trzeba spisać na straty? Niekoniecznie!
Zgodnie z art. 235 § 1 k.s.h. zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd. A co, jeśli zarząd nie funkcjonuje (lub nie zwołuje zgromadzenia), a w spółce nie powołano komisji rewizyjnej czy rady nadzorczej?
Ustawodawca przewidział, że taki problem może wystąpić i wprowadził uprawnienie wspólnika (lub wspólników), reprezentującego co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, do żądania zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia.
W przypadku, gdyby zarząd w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia mu ww. żądania nie zwołał zgromadzenia wspólników z porządkiem obrad zgodnym z żądaniem wspólnika (lub wspólników), ten ostatni nabywa prawo do złożenia do sądu rejestrowego wniosku w przedmiocie udzielenia mu upoważnienia do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników. Wniosek taki składany jest do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki.
Po rozpoznaniu przez sąd wniosku, wezwie on zarząd do złożenia oświadczenia. W oświadczeniu tym zarząd będzie mógł wskazać, dlaczego nie przychylił się do wniosku o zwołanie zgromadzenia wspólników. Po zapoznaniu się ze stanowiskiem zarządu (lub gdy takiego stanowiska nie przedstawiono) sąd rejestrowy może wydać postanowienie, w którego treści m.in.:
- Upoważni wspólnika (lub wspólników) do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników,
- Określi porządek obrad takiego zgromadzenia,
- Wyznaczy przewodniczącego zgromadzenia.
W konsekwencji wydania przez sąd rejestrowy postanowienia, o którym mowa powyżej, wspólnik (lub wspólnicy) nabywa uprawnienie do samodzielnego zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników. Zwołanie zgromadzenia powinno odbyć się w sposób określony przepisami prawa z zachowaniem wszelkich uregulowanych w kodeksie spółek handlowych wymogów.
Dzięki udzielonemu upoważnieniu wspólnik (lub wspólnicy), który udzielił kredytu zaufania i powołał do zarządu spółki nieodpowiednią osobę, może odzyskać kontrolę nad swoją spółką – nawet mimo braku współpracy ze strony zarządu.
Procedura uzyskiwania upoważnienia jest dość rzadko stosowana, gdyż jest procedurą czasochłonną (głównie z uwagi na konieczność zachowania terminów ustawowych). Z drugiej jednak strony, uzyskanie upoważnienia jest sposobem na odzyskanie kontroli nad utraconą spółką i dokonanie koniecznych zmian w zarządzie spółki, których celem będzie umożliwienie jej prawidłowego funkcjonowania.
Przygotowano w oparciu o stan prawny aktualny na dzień 31 października 2023 r.
Podstawa prawna:
- Art. 236 i n. kodeksu spółek handlowych.
